CAN, KİTAP PROJESİNİ YILLAR ÖNCE BİR KONSER SONRASI SABAHINDA YAPTIĞIMIZ KAHVALTI SIRASINDA ÇITLATMIŞTI İLK DEFA. O ZAMAN DA MERAKIMIZI UYANDIRMIŞTI... ŞİMDİ KİTABIN PİYASAYA ÇIKMAK ÜZERE OLDUĞUNU ÖĞRENİNCE MERAKIMIZ BİR KEZ DAHA KABARDI VE CAN'I İNTERNET ORTAMINDA YAKALAYIP "GİZLENME PRATİKLERİ" VE "DİJİTAL AVARELİK" ÜZERİNE ÜÇ BEŞ LAFLALADIK.
Can selam! Bu kitap hakkında yıllar önce az buçuk konuşmuştuk. Ve nihayet piyasaya çıkıyor! Tebrikler öncelikle… Hemen başa saralım ve sen bize bu kitabın arkasındaki öyküyü anlar?
Angels Of Disguise (Gizlenmiş Melekler) aslında bir soru ile başladı: "Neden pornografi genelde görseldir ve nadiren sesle alakalıdır?" Bu sorunun peşinde porno sitelerinden ses dosyaları toplamaya başladım. Videoların seslerini Audio Hijack adını verdiğim bir programla ayıkladım. Aktörlü pornolar fazla ilgimi çekmiyordu, yani sahnelenmiş ve yönetilmiş pornolar yerine xtube.com gibi sitelere yüklenene amatör videoları malzeme olarak kullandım. Ben sekse daha doğal ve özel bir yaklaşımı tercih ediyorum. İnsanların bulunduğu ortamın ses ve görüntüleri daha çok ilgimi çekiyordu ve bu şekilde pornografinin ses dünyasının videoya göre daha üç boyutlu bir şekilde işlediğini farkettim. Bunu genelde farketmiyoruz çünkü görsellik dikkatimizi dağıtıyor. Ayrıca pornodan ses anlamında keyif almak çok daha pahalıya mal oluyor.
Herneyse, ayrıca ilgimi çeken bir diğer konu ise pek çok gay web sitesindeki profil resimlerinin ve avatarların insanların kendi fotoğraflarını buğulandırma, kesme veya yapıştırma gibi değişik teknikler kullanarak kimliklerini sakladıkları görsellerden oluştuklarını farkettim. Bu tarz fotoğrafları da biriktirmeye başladım ve sonunda hem ses hem de fotoğraf dosyalarından oluşan bir koleksiyonum oldu. Bu iki koleksiyon da kitapla beraber piyasaya çıkacak olan kutu sette yer alıyor.
Geylerin buluşma siteleri gerçekten de kimliklerini saklayan kişilerin erotik fotoğraflarıyla dolu. Bu fotoğrafların pek çoğunda kullanıcılar vücutlarının çeşitli kısımlarını göstererek diğer kullanıcıların dikkatini çekmeye ve beğenilerini kazanmaya çalışıyorlar. Senin bu fotoğraflar arasında dolaşırken ne gibi gözlemlerin oldu? Örneğin ne seksî kabul ediliyor, ne kadar ve nereyi göstermek bir partner bulmak için "yeterli" oluyor?
Gizlemek kesinlikle göstermek anlamına geliyor. Yüzünü gizleyerek vücudunu bir o kadar önplana çıkarıyorsun. Mesela bazı insanların yüzlerini gizlemekle yetinmeyip, örneğin resimde arka plandaki kitaplarını da benzer tekniklerle gizlemeleri ilginç ve komik. Herhâlde kitapların seksî olmadığını düşünüyorlar.
Aslında ilk olarak "flaş" koleksiyonuyla başladım. Bu insanların aynada kendi resimlerini çekip yansıyan flaşla yüzlerini gizledikleri bir teknik. Bana sanki yepyeni bir yaratığa bakıyormuşum gibi geldi. Bir ışık meleği. Aslında kitabın adı da buradan geliyor.
Kitaba girecek olan fotoğraflara nasıl karar verdin? Hangi fotoğraflar seçildi ve hangileri elendi?
Elbette benim koleksiyonum kitaba giren fotoğraflardan çok daha büyük. Genel olarak en sevdiklerimi seçtim diyebilirim. Üzerinde fazla düşünüp planlamaktan kaçındığım için kitapta fotoğrafları alfabetik sırada tuttum. Fakat aynı zamanda bu bağlamda ne tarz fotoğrafların mümkün olabileceğini göstermek adına bir çeşitlilik sunmayı da amaçladım. Basit olanlar ve üzerinde epey uğraşılıp editlenmiş fotoğraflar. Kimileri oldukça artistik, kimileri bayağı düz. Bazıları arka plan nedeniyle ilgi çekici ve diğerlerinin kendilerine has hoş bir hissi var, âdeta şiirseller.
Eminim ki saatlerce ekran başında bir siteden diğerine geçip profillere bakındın. İlgini çeken ortak özellikler, tekrar eden öğeler oldu mu? Ön plana çıkan ve şok eden fotoğraflar?
İlk farkettiğim kimliğini gizlemek için kullanılan dört temel teknik olmasıydı. Sonra, bir John Cage terimi kullanmama gerekirse, "hazırlanmış fotoğraf" kullanıcılarının çoğunluğunun güney Avrupa ülkelerinden olduğunu farkettim. Ayrıca "poz" bölümündeki kullancıların ışıktan, hatlardan ve set tasarımından daha iyi anladığını keşfettim. Bir diğer deyişle onlar daha "iyi" fotoğrafçılar. İlginç bir şekilde şok edici öğelerin fotoğraflardan çok profil metinlerinde bulunmasıydı. Mesela "kapıyı açık bırakacağım, İçeri gel ve beni yatağımda yüzüstü yatarken bulacaksın. Beni becer ve çek git." gibi oldukça açıklamalar kanımca sinir bozucu açıkcası.
Tüm bunları kitapta açıklamak istemedim, amacım okuyucuyu gerçekten resimde neler olduğunu görmesi için rahat bırakmak. Kitabın sonunda arkadaşım Tim Stüttgen tarafından kaleme alınmış ufak bir metin var. Kendisi aynı zamanda spot ve flanuerism (aylaklıkçılık) terimini de buldu. Bu terim kendi başına benim ses ve resim dosyalarını toplamak için internette geçirdiğim süreci çok iyi tanımlıyor. Erkek resimleri toplamakla seks arasında çok da büyük bir fark yok sanıyorum.
Kitabın yanısıra set bir de CD/DVD içeriyor. Projenin video ve ses kısmından biraz daha bahseder misin?
İlk başta bahsettiğim gibi ses dosyaları amatör porno videolardan çekildi ve onlar da alfabetik sıraya göre düzenlendi. Her ses dosyası başka birinin hayatına yapılan bir yolculuk. İşin üç boyutlu özelliğinden dolayı dinleyici başka birinin hayatının içine adım atabiliyor. Yani önümüzde oda içinde oda içinde oda durumu var. Ben evde oturmuş kulaklıklarımda kendi odasında oturup derin nefesler alıp veren ve televizyonda porno izleyen birini dinliyorum, bunların yanısıra sokaktan sesler geliyor veya komşunun çocuklarının seslerini duyuyoruz.
DVD'de en sevdiğim ses dosyalarını miksledim ve benim dijital olarak 42 dakikaya uzattığım, iki dakikalık kısa bir ay videosu ekledim. Adını resimlerin çoğunda da olan 80'ler havasını yansıtmak için AUDIO-PORN-MEGAMIX koydum. Aşırı derecede uzatılmış ay videosu benim internet başında geçirdiğim zamanı simgeliyor bir bakıma. Zamanın izini kaybediyorsunuz ve birden sırtınız aşırı derecede ağrımaya başladığında fark ediyorsunuz ki gecenin yarısını ekran başında geçirmişsiniz.
Kitap, promo dosyalardan gördüğüm kadarıyla sadece erkek homoseksüelliği ile ilgileniyor. Hiç işin kadın tarafına baktın mı? Lezbiyen sitelerinde üye fotoğrafları ve kimlik gizleme pratikleri açısından neler dönüyor?
Elbette koleksiyon koleksiyonerin bir aynasıdır. Bu nedenle benim kitabımda genel olarak erkek resimleri bulunuyor. Dürüst olmama gerekirse bir lezbiyen buluşma sitesi bile bilmiyorum. Bildiğim kadarıyla Gayromeo sitesinde bazı bazı trans profilleri var. Erkekten kadına ve kadından erkeğe.
CD'de ise oldukça karışık bir durum söz konusu. Zaten ilginç bulduğum bir konuda işi ses bağlamında ele aldığımızda cinsiyet kavramının et olmaktan çıkması veya arka plana itilmesi. Yani sadece dinleyerek bir bardağa işeyen kişinini kadın veya erkek olduğunu anlayamazsınız. Anlayabilir misiniz?
Aslına bakarsan gizlemek ve teşhircilik birbirine çelişen iki durum, ancak buna rağmen aynı anda gerçekleşiyorlar. Bu çelişki hakkında ne düşünüyorsun?
Kendini saklamak insanlığın en eski pratiklerinden biri. Kutlamalarda veya ritüellerde kendi kimliğini saklamak ve bu şekilde içini dışarıya açmak biribirine destek olan iki durum. Venedik’teki veya Brezilya'daki karnavallara bakın, bunlar özellikle seks yüklenmiş etkinlikler.
Muhafazakâr bir yaklaşım göstermek amacında değilim ancak bir yandan da merak ediyorum: sence sanal dünyanın estetikleri ne derecede kendine ve ötekine dair yüzeysel bir anlayışıa ve buradan doğan bir gösterişe dayanıyor?
Elbette bu yüzeysel internet dünyasının bir temsili. Tüm dünyaya bağlı ancak buna rağmen tek başına olma fikri kitabımda oldukça öne çıkan bir fikir. İnternet gloabal bir birliktelik vaat ediyor ancak bu dünyanın en yalnız yeri aynı zamanda.
Kitap çok yakında piyasada olacağına göre, sırada ne var?
Kitap 23 Kasım'da Fantome Verlag tarafından piyasaya sürülecek. Ben aynı zamanda Angels of Disguise için videoyu gösterdiğim ve soundtrack üzerine şarkı söyleyip dijital aydınlanma üzerine konuştuğum canlı performanslar da sergileyeceğim.
Aynı zamanda 2013'te grubumla beraber yeni albümümüzü piyasaya süreceğiz. Hâlâ 12-inç plağım “I Am Single” ile uğraşıyorum ve yakın gelecekte daha çok enstalasyon ve fotoğraf projeleri yapmayı planlıyorum. Bir de gelecek seneye bimesini planladığm opera/albüm The Enlightenement Machine var. Ancak öncesinde Mexico City'de bir kış geçirip tüm materyali kaleme almayı ve böylece Berlin'in kışından uzaklaşmayı planlıyorum.
Can Khan Oral'la ilgi herşey için: