Bantmag

4 AĞUSTOS GÜNÜ, JASON NOBLE, 40 YAŞINDA, KANSER TEDAVİSİNDEKİ KOMPLİKASYONLAR SEBEBİYLE HAYATINI KAYBETTİ.

 

Çok tanınan bir isim olmamasına rağmen, Noble, 20 yıldır Louisville, Kentucky'nin müzik sahnesine katkıda bulunuyor ve müzikal etkisi, indie rock camiasının bile içine işledi. Esasen Rodan, Rachel's, ve Shipping News'daki gruplarındaki rolüyle tanınmasına rağmen, Noble, yaptığı her işe yaratıcılık aşıladı. 

 

Washington, DC'nin aşağı yukarı 950 km Batı'sında bulunan Louisville, Kentucky, 90'ların başında, tek kültürel imgesi her yıl ağırladığı Kentucky Derby at yarışı olan 250.000 kişilik, uykulu bir şehirdi. Noble'nin kesintili olarak, 2011'deki kapanışına kadar çalıştığı bağımsız müzik dükkanı ear X-tacy'nin 1985'teki açılışından itibaren, Louisville'deki müzik sahnesi şekil bulmaya başladı. Slint, 1989'daki Tweez adlı EP'si ve 1991'de yayınlanan Spiderland albümüyle ortaya çıktı. Spiderland, ileride 'post-rock' olarak anılacak müziğin ilk şablonunu kurmaya yardım etti: rock 'n' roll'un geleneksel dize/nakarat/dize yapısından ve 3.30 dakikalık şarkı uzunluğundan vazgeçen bir müzik. Spiderland, Codeine'nin 1991'de çıkan slowcore yapıtı Frigid Stars gibi, bir yandan dondurucu bir güzelliği, bir yandan da eziyetli bir ahenksizliği olan, fısıldanan/konuşulan/sızlanan monoton vokallerin, sivri ritmik dönüşlerin ve gitarların içinde seyrediyordu.

 

Slint'ten not alarak, Noble 1992 yılında liseden arkadaşı Jeff Mueller'le vokal ve gitar görevlerini paylaştığı Rodan'ı kurdu (Grupta daha sonra incelikle hazırlanmış deneysel müziğiyle adını duyuracak olan Tara Jane O'Neil de vardı). Rodan'ın ilk yayını, aralarında Chapell Hill, North Carolina/Merge Records sahnesinin önderleri olan Superchunk'un da bulunduğu, dört gruptan gelen dört ayrı parçadan oluşuyordu. Fakat Superchunk, 90'ların popumsu, orta tempolu 'college rock'unda sivrilirken, Rodan daha az kullanılan yolu tercih etti. Grubun 1994'te çıkan Rusty adlı tek uzun çalarında (Albüm, Nobel'in diğer başlıca gruplarından da müzik yayınlayan nüfüzlu Touch and Go/Qusrterstick plak şirketinden çıkmıştı) kanıtlandığı üzeri, Rodan hiperkinetik ve dengesiz bir müzikal canavardı. Slint ve Codeine'in daha sade ve temiz yönlerinden izler taşısa da, Rodan'ın çekim noktası, açılı ve matematiksel post-hardcore'ydi. Şarkıları şimdi dinlerken, etkileri belli oluyor: “Shiner” rahatlıkla, kaybolmuş bir Don Caballeri parçası olabilir ve “The Everyday World of Bodies”teki aşamalı riff'leri de İsis ve benzeri diğer metalik post-rock gruplarının işlerinde görülebilir.

 

Fakat her nedense, Roden 1995'te yollarını ayırdı. Jeff Mueller, yeni projesi June of 44'la, Rodan'ın formülüne biraz daha Washington, DC havası ekleyerek (Fugazi'yi düşünün) aynı yönde devam etti. Noble ise, kaos'tan uzaklaşıp daha sakin (ama eşit derecede biçimsiz) bir stili benimseyerek, ters yönde gitmeyi tercih etti. Aslında Rachel’s'ın da, beraberinde söylenebilecek, farkedilebilecek nakaratlardan yoksun, radyoda çalınamayacak uzunluktaki şarkılarıyla post-rock olduğunu söyleyebiliriz. Temel üyeleri Christian Frederickson (keman) ve Rachel Grimes'in (piyano) yanısıra, Rachel's (Rodan'ın bateristi Kevin Coultas'ın da dahil olduğu) birkaç rotansyonlu üyeyi de yaptıkları orkestral, modern klasik oda müziğine dahil etti. Şarkılar fizikselden çok atmosferik, ve birkaçı da film ve televizyon müziklerinde kullanıldı. Rachel's, üyelerinin programları izin verdiği kadar albüm yayınlayıp konser vererek, yarı zamanlı bir proje olarak devam etti.

 

Rodan'ın akıbetinde Rachel's Noble'nin ana odağı oldu, ancak gitarlarından uzun süre ayrı kalamadı. Noble, 1996 yılında Jeff Mueller'in NPR'nin This American Life'si için beste hazırlama davetini kabul etti ve bu projeden de Shipping News grubu doğdu. Rodan'dan çok June of 44'a yakın, Shipping News'in ilk alübmü, 1997'de çıkan Save Everything, 'zarif' şarkılarla, DC'nin Dischord Records'u ve yakınlardaki Arlington, Virginia'nın Lovitt Records'undan duyulan, 90'ların sonundaki sesleri yansıtan, sarsıntılı parçalar arasında gidip geliyordu. Grubun daha sonraki yayınlarında da – 2010'da çıkan canlı kayıt One Less Heartless to Fear'e kadar – tempoyu yavaşlatmalarına rağmen, müziğin ağırlığını korumaya devam ettiler. Rachel's'in deolduğu gibi, Shipping News de Nobel'in ölümüne kadar aktif olarak devam etti.

 

Yukarıda bahsedilen grupların dışında, Noble dinmeyen bir şekilde yaratıcı ürünler vermeyi sürdürdü. Rachel's'den Christian Frederickson ve Greg King'le 2011'de biraraya gelip Young Scamels adı altında yayınlanan, Shakespeare'nin The Tempest'inin Louisville yapımı için müziklerini besteledi. En yakın dönemde de Noble, solo Per Mission projesinde kanalize ettiği gibi, gittikçe elektronik müzikle ilgilenmeye başladı. Müzik çalmadığı zamanlarda da, nasıl oluyorsa, filmler ve denemeler yazmaya, karikatürler çizip resim yapmaya, film çekmeye, yerel prokdüksiyonlarda ve kitap programlarında rol almaya, ses düzenlerini yürütmeye, sevgi dolu bir eş olmaya zaman buluyordu.

 

Noble'ye 2009'da, bulunduğunda 4. evreye ulaşmış yumuşak doku kanseri olan sinovyal sarkoma teşhisi kondu. Katkılarına ve inceliğine borçlu sanat ve müzik camiası, Noble'nin tedavisine para toplamak için yardımına koştu (Amerika'daki bir sürü müzisyen gibi, Noble'nin de sağlık sigoratası yoktu). Etkisinin ve arkadaş çevresinin genişliği de hazırlanan toplama hayır albümünün şarkı listesinden görülebiliyor: Codeine'den Chris Brokaw'nin Hidden Tooth projesi, 90'ların post-hardcore grubu Jawbox'tan J. Robbins, Louisville çılgınlarından Black God, çellist Gordon Withers, ve elektro/ambient fıkırdakları Bishonen Knife'nin yanı sıra, 18 isim daha bulunuyor. Büyük farklılıktaki projeleriyle Noble muhteşem albümler hazırladı, ama en önemlisi, köprüler kurdu, bir çevre oluşturdu.

 

“HER NE KADAR DAHA HOŞGÖRÜLÜ VE ÇOĞULCU BİR TOPLUMA DOĞRU İLERLEDİYSEK DE, HALA ACININ VE ANLAŞMAZLIĞIN ETKİSİNİ HİSSEDİYORUZ. BELKİ DE BİRİNİN UZAKLARDA, BİZE DESTEK OLACAK BİR ŞARKI YARATTIĞININ BİLİNCİYLE KENDİMİZİ AVUTABİLİRİZ.”
 

JASON NOBLE