GEÇTİĞİMİZ SAYIDA RÖPORTAJ YAPTIĞIMIZ FILASTINE İLE MAYIS AYINDA İSTANBUL'A GELEN EUROPEAN SOUVENIRS EKİBİ ŞEHİR ŞEHİR GEZİP SONBAHARDA GERÇEKLEŞTİRECEKLERİ CANLI SİNEMA PERFORMANSI İÇİN GÖRÜNTÜ TOPLUYORLAR. KENDİLERİNİ İSTANBUL'DA YAKALAYAMASAK DA BİR SONRAKİ DURAKLARINA VARMADAN ÖNCE BİR KAÇ SORU İLE MERAK GİDERDİK.
Kısa bir girizgah alalım senden, European Souvenirs nedir, kimdir, nasıl gerçekleşir biraz anlatır mısın?
"European Souvenirs" Avrupa'nın hafızasını remiksleyerek yeni anılar yaratan bir canlı sinema performansıdır. Premiyerini 6 Ekim 2012'de Amsterdam'da yapacağız. (www.imaginign-europe.eu adresine bir göz atın.) Farklı ülkelerden ve geçmişlerden gelen beş sanatçı - Karol Rakowski (PL), Barış Gürsel (TR), Farah Rahman (NL), Malaventura (ES) ve Noriko Okaku (UK/JP) - akıllarımızı ve zihnimizde hüküm süren, yaşadığımız yerlere dair imajları sarsacak bir şov hazırlamak için bir süredir öncü Avrupa arşivlerinin altını üstüne getirerek görsel-işitsel malzemeler araştırıyorlar. Geçtiğimiz aylarda bu sanatçılar Seville ve İstanbul'da ikamet ettiler ve performansları için gereken altyapıyı sağlamaya; materyalleri sahne sahne kurgulamaya başladılar. Önümüzdeki Ağustos ve eylül aylarında ise Warsaw ve Amsterdam'da kendi yeteneklerini geliştirip, Toni Serra (medya sanatçısı), Silvia Nanclares (yazar), Nuria G. Atienza (belgeselci), Filastine (müzisiyen) ve Chris Allen (medya sanatçısı) gibi usta isimlerden yeni beceriler öğrenecekler.
Bildiğim kadarıyla mayıs ayında İstanbul'daydınız. İstanbul süreci nasıl geçti?
İstanbulda kaldığımız süreç şovun müzikal tarafı için çok önemliydi. Hatta işin müzik kısmını özellikle İstanbul'da çalışmak istedik, zira bu şehir arabalarından vapurlarına turistlerinden yerlilerine seslerle dolu bir şehir. Elbbette diğer şehirlerde de eşit derecede güçlü ve her daim var olan sesler var ancak İstanbul sadece etrafınızda değil aynı zamanda içinizde de titreşiyor. Şovumuzun ses bandı için Filastine ile çalıştık. Kendisi bize arka planda Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlayan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün olduğu harika bir şovla da büyüledi.
Kullandığınız görsel malzemeyi nasıl ve nerelerden buluyorsunuz? Araştırma süreci nasıl işliyor?
Doc Next Network'deki partnerlerimiz (Bu noktada tekrar altını çizmek isterim ki European Souvenirs'ın küratörlüğünü Zemos98 yapmaktadır ancak projeyi European Cultural Foundation'a bağlı Doc Next Network yürütmektedir) bize çeşitli şehirlerdeki arşivlerle iletişim kurmamız için yardım ettiler. Böylece sanatçıların Avrupa'nın önde gelen kuruluşlarının arşivlerinden görsel-işitsel malzemelere erişimi sağlandı. Bu proje için Eye Film Institute (Amsterdam); OVNI Archives (Barselona) and Filmoteca de Andalucía (Seville); Sarnamihuis (The Hague); Digital National Archive (Warsaw); SALT (İstanbul); vs the British Film Institute (Londra) gibi kurumların arşivlerinden yararlandık ve yaralanmaya devam ediyoruz. Her sanatç.ı kendine daha yakın olan bir arşive yöneldi ancak hepsinin ortaklaşa çalıştığı bir European Souvenir arşivi de mevcut. Sanatçılar hediyelik / hatıra eşya, gezgin, göçebe, turist, yolculuk, yolculuk araçları ve göçmen anahtar kelimelerine bir yansıması olabilecek görüntüler bulmaya ve yaratmaya çalıştılar.
Araştırmayı bir kenara bırakacak olursak, European Souvenir projesinin üretiminde başka ne aşamalar var? Bir canlı sinema şovu yaratma süreci nasıl işliyor?
Elbette arşiv malzemesi tüm bu süreç için önemli ve temel bir öğe, ancak canlı bir sinema performansının tek elementi arşiv değil. Bana sorarsanız kültürlerin remikslenmesi ve bir metadoloji olarak remikse politik bir yaklaşım süreç için oldukça önemli. Bir diğer öğe de hikaye anlatımı: aynı geleneksel belgesellerin dilindeki gibi bir hikaye anlatımı mevcut remiksin özünde. Aslına bakarsanız şimdilerde bazı kişiler medya remikslemenin belgesel film yapımcılığına oldukça benzediğini savunuyor: elbette çalıştığını kaynak bir anlatıma işaret ediyorsa veya bir anlatımı ortaya çıkarıyorsa ve sizin gerçekleştirdiğiniz eylem aynı zamanda bu anlatımın yapısal çözümlemesini yapmaksa... Veya size bunu Paul M. Miller'ın, nam-ı diğer DJ Spooky'nin sözleriyle anlatayım: "20. yüzyıl'ın sanatı (veya biz arşivi diyebiliriz) 21. yüzyılı hayalgücü haline geliyor."
Ruben bildiğim kadarıyla sen aynı zamanda ZEMOS98 grubunun da kurucularından birisin. Bize biraz da Zemos98'den ve neler yaptığından bahseder misin?
ZEMOS98 Seville merkezli bir, temel olarak medya aktiviteleri ile uğraşan bir yaratıcılar ve kültürel yönetmenler grubu. Biz medyayı , ana akım medya ve global kültürün tersine, eğitim ve yeniden-eğitim için olası bir araç olarak görüyoruz. ZEMOS98 1998'den beri bir festival gerçekleştiryor ancak bunun yanısıra makaleler yayınlamak, sergiler düzenlemek, belgeseller çekmek, ve her türlü medya okur-yazarlığı atölyesi düzenlemek gibi aktivitelerimiz mevcut. Özellikle ilgi gösterdiğimiz alanlar özgür ve remiks politik kültür ve görsel işitsel ve dijital bir kültürün varolduğu ortak alan ve zamanlar. ZEMOS98 için önemli olan bir konu medya okur yazarlığı: bir kişinin bugün kendi hikayesini - yani kendi "medyabiyografisini" - anlatabilmesi için gereken yetenek ve beceriler bütünü.
European Souvenirs için bir sonraki duraklar neresi?
Warsaw ve Amsterdam bizi bekliyor! Bu iki şehirde gçecek vakit sürecinde şovu şekillendirip Amsterdam'da gerçekleşecek prömiyer için prova yapacağız. Tüm haberlerimizi ve üretim sürecimiz ile ilgili gelişmeleri websitemizden, blogumuzdan veya twitter hesabımızdan takip edebilirsiniz.