Bantmag

1985 Eylül’ünde bir gün, Fransız televizyonunun gelmiş geçmiş en büyük komedyenlerinden Coluche, bu sefer taşlamalı skeçlerinden biriyle değil de tüketim toplumuna yönelttiği “gayet ciddî” eleştirilerle kanallardan birinde boy göstermektedir. Fransa ve Avrupa’da o kadar aç insan varken, tarımdan elde edilen fazla ürünün ziyan edilişine neden seyirci kalınıyordu? Geçen yıllarla birlikte Fransa’da ulusal bir örgüt hâlini alan, ülke çapında toplamda 117 şubeye ulaşan “Les Restos du Coeur” yani “Gönül Lokantaları” fikri Coluche tarafından o gün ortaya atıldı işte. Coluche projenin başlangıcından sadece birkaç ay sonra geçirdiği motosiklet kazasında ölse de Les Restos du Coeur kampanyasının ülke çapında yayılması ve tüm toplum tarafından benimsenmesi onun eseridir.

Televizyonun yeni yeni yayılmaya başladığı dönemde, ekranlarda sıkça gözüken bir komedyenden bahsediyoruz. Muhalif mizah anlayışıyla herkes tarafından tanınan ve bir o kadar da sevilen bir kişiliğin toplum üzerindeki etkisi hiç de yabana atılacak gibi değildir elbette. 1980 yılında, Mitterrand ve takımı karşısında seçimlere gireceğini açıkladığında niyetinin dalga geçmek olup olmadığı konusunda karara varılamasa da söz konusu kişilerin nasıl paniğe kapıldığını bir de siz düşünün. Mitterrand, ekibinden birkaç kişiyi Coluche’ü seçimlerden çekilmeye ikna etmesi içi görevlendirir ama seçim öncesi yapılan anketlerde oyların yüzde 16’sını toplayacağı ortaya çıkan bir adamı yolundan döndürmek pek kolay olmayacaktır. Hele ki Pierre Bourdieu, Félix Guattari ve Gilles Deleuze gibi entelektüeller de Coluche’ü desteklediklerini açıklamışken…  Yine de yıllar boyunca birlikte çalıştığı yönetmen René Gorlin vurularak öldürülünce Coluche de seçim macerasına son verir.

Medyatik kişiliği ve kitleler tarafından takip ediliyor olması sayesinde Coluche “Les Restos du Coeur” projesinin daha ilk andan ulusal bir kampanya hâline gelmesini sağladı. Yoksullara yiyecek yardımı sağlayacak bu kampanya için yüzlerce gönüllü başvurdu ve pek çok büyük kuruluş da kampanyaya destek oldu. Kampanya kapsamında, hazırlanan yardım sepetleriyle yemek malzemeleri dağıtılması ve evsizler için ise sıcak yemek pişirilmesi planlanıyordu. Bugün “Les Restos du Coeur” benzerleriyle Belçika ve Almanya’da da devam ettiriliyor. Kuruluşundan bu yana geçen 25 küsur yılda ise “Les Restos du Coeur” ile bir milyara yakın kişiye yardım ulaştırılmış.

1988 yılında Fransız hükümeti, “Ben yeni zengin değil, eski fakirim” diyen Coluche’ün yaptıklarından yola çıkarak “Coluche Yasası”nı yürürlüğe koyar. Buna göre çok cüzî bir miktarda da olsa herhangi bir yardım kuruluşuna maddî destekte bulunanlar vergi indiriminden yararlanabileceklerdir. 1989’dan bu yana ise Les Restos du Coeur yiyecek yardımının yanısıra, yoksullar için konaklama imkânları da sağlamakta.

Coluche’ün ölümünün ardından medyada diğer ünlü kişilikler tarafından sahiplenildi ve günümüze kadar sistematik bir şekilde taşındı. Lâkin değişen yoksullukla birlikte Les Restos du Coeur destekçileri de yaptıkları yardımı başka şekillerde de sürdürebilmenin yollarını arıyor.