"AYAKLANMALAR KÜRESELLEŞMİŞ DÜNYANIN YARIKLARIDIR"
GÜNÜMÜZÜN ANTROPOLOJİSİ
YAZI: SEDEN MESTAN
2007 YILINDAN BU YANA, DÜNYADA GERÇEKLEŞEDURAN AYAKLANMA HABERLERİNİ ANTHROPOLOGIE DU PRESENT / "GÜNÜMÜZÜN ANTROPOLOJİSİ" ADLI SİTE ÜZERİNDEN ANINDA PAYLAŞAN ALAIN BERTHO VE EKİBİ TOPLADIKLARI BİLGİLER SAYESİNDE AYAKLANMALARIN COĞRAFYASI ADI ALTINDA SÜRDÜRDÜKLERİ ÇALIŞMA İÇİN DE KAYNAK SAĞLAMIŞ OLUYORLAR.
“Devir ayaklanmalar devridir. Dünya tarihine baktığınızda şu anda içinde bulunduğumuza benzer, ayaklanmaların belirleyici olduğu dönemler her yüzyılda mutlaka iki kere yaşanmıştır. Lâkin günümüzde artık bu dönemler daha uzun sürmektedir ve etkileri de kalıcı olmaktadır.
“Ne var ki hükümetlerin izlediği ortak politika bu ayaklanmaları yok saymaya ve böylece de görünmez kılmaya yöneliktir. Bunların globalleşen dünyada bir sonuç vermeyeceği ise aşikârdır. Yerel de olsa tüm ayaklanmalar aynı süreçten geçer ve ortak bir hedefe yöneliktir. Globalleşen dünyanın araçları sayesinde bunların fark edilmesi günümüzde artık mümkün bir hâle gelmiştir. Ayaklanmalar küreselleşmiş dünyanın yarıklarıdır ve her bir yarığın kendine ait bir tarihçesi olsa da sonunda bu yarıkların hepsi üzerinde bulundukları evin tamamını sallayacaktır.”
Bu sözler 2009 tarihli Le Temps des Emeutes / Ayaklanmalar Devri kitabının yazarı Alain Bertho’ya ait. Çağdaş antropoloji alanındaki çalışmalarını Université Paris 8 dâhilinde sürdüren Bertho’yu sayfalarımıza taşımaktaki sebeplerden biriyse Anthropologie du Présent yani Günümüzün Antropolojisi adlı internet sitesi…
YouTube, Dailymotion gibi video paylaşım siteleri Bertho’nun yukarıda sözünü ettiği gibi “globalleşen dünyanın araçları” olarak ayaklanma haberlerinin tüm dünyaya yayılmasında önemli bir işlev üstlense de Bertho’ya göre bu şekilde edinilen bilgiler kısa vadeli olmakla birlikte, elle tutulur bir içerikten de yoksun kalmaktadır. Bundan yola çıkarak Bertho, dünyanın dört bir tarafından gelen ayaklanma haberlerinin, görseller ve detaylı bilgiler içeren metinler eşliğinde ânında paylaşıldığı Anthropologie du Present adlı siteyi kurar. Bu sayede de sitenin kurulduğu 2007 senesinden bu yana dünyada gerçekleşmiş olan tüm ayaklanmalara dair detaylı bir arşiv ortaya çıkar.
Alain Bertho’nun sitedeki çalışmaları bununla da sınırlı kalmaz. Elindeki bilgilerden yola çıkarak her yılın sonunda bir Ayaklanmalar Haritası hazırlayan Bertho, o yıl içerisinde gerçekleşen ayaklanmaları inceleyerek çalışmalarını Ayaklanmaların Coğrafyası başlığı altında da devam ettirmekte. Buna göre farklı ülkelerdeki ayaklanmalar tüm ayrıntılarıyla birer birer incelenebileceği gibi, dünyanın ayrı köşelerine dağılmış ayaklanmalardaki ortak noktalar da keşfedilmiş olacaktır. Bertho’nun en başından beri vurguladığı “tüm ayaklanmaların aynı süreçten geçtiği ve ortak bir hedefe yönelik olduğu” fikriyse ancak bu şekilde kanıtlanabilir.